Raport o ochronie powietrza w Gminie Lelów

Polski Angielski
Menu

Czynniki wplywające na stopień skażenia powietrza

Stopień (stan) zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego nad wybranym obszarem zależy (najogólniej) od 5 czynników:

- wielkości emisji z wszystkich emitorów znajdujących się na tym obszarze oraz rodzaju, ilości, rozmieszczenia i wysokości efektywnej emitorów,
- napływu zanieczyszczeń spoza tego obszaru,
- warunków klimatycznych i meteorologicznych regionu, na którym znajduje się rozpatrywany obszar,
- ukształtowania terenu,
- zagospodarowania terenu.

Pierwsze dwa czynniki (wielkość emisji i napływ zanieczyszczeń) charakteryzują strumienie zanieczyszczeń i sposoby ich wprowadzania do atmosfery, pozostałe określają warunki rozprzestrzeniania się w niej zanieczyszczeń. W sumie kształtują one przestrzenno-czasowy rozkład stężeń - imisji.
Emisja - charakteryzuje dany emitor [g/kg; mg/g itd.], określa także skuteczność działania urządzeń oczyszczających, a zarazem określa ilość zanieczyszczeń unoszonych do atmosfery [t/h; kg/h itp.].

Imisja - opisuje rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń poprzez określenie ich stężenia [mg/m3]. Kształtowanie stanu zanieczyszczenia atmosfery nad wybranym terenem możliwe jest przez wpływanie na jedynie niektóre z oddziaływujących nań czynników. Praktycznie bowiem możliwości zmieniania klimatu i warunków meteorologicznych są żadne a ukształtowania terenu na ogół znikome. Za podstawowe, antropogenne przyczyny nadmiernego skażenia atmosfery (istniejącego lub mogącego wystąpić w wyniku planowanych działań, np. budowy nowych obiektów, zmian w zagospodarowaniu terenu) trzeba uznać: nadmierną emisję zanieczyszczeń ze źródeł znajdujących się na rozpatrywanym obszarze, niekorzystne rozmieszczenie, wysokość i nadmierną koncentrację źródeł, zwłaszcza niskich, wadliwe zagospodarowanie terenu (jego zabudowę lub inne obiekty przestrzenne) utrudniające jego naturalne przewietrzanie, a w efekcie pogarszające możliwości szybkiego rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w przyziemnych warstwach atmosfery i ich rozcieńczenie w powietrzu (obniżenie stężeń), napływ zanieczyszczeń spoza obszaru działania systemu.
Jako główne kierunki działania w zakresie ochrony atmosfery należy przyjąć:

- zmniejszenie emisji (lub niedopuszczenie do jej wzrostu) na rozpatrywanym obszarze
poprzez likwidację znajdujących się tam źródeł emisji (lub niedopuszczenie do powstania nowych) bądź zmniejszenie emisji z tych źródeł,
- zmiany warunków rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń polegające bądź na ułatwieniu ich rozcieńczenia w powietrzu bądź na ograniczeniu ich oddziaływania na strefy podlegające szczególnej ochronie,
- zmniejszenie emisji ze źródeł znajdujących się poza obszarem systemu (lub niedopuszczenie do jej zwiększenia), poprawę warunków rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń z tych źródeł.

Największe są możliwości zmniejszenia emisji ze źródeł znajdujących się na obszarze podlegającym kontroli oraz warunków wprowadzania emitowanych z nich zanieczyszczeń do atmosfery, a także warunków rozprzestrzeniania się ich, poprzez zmiany w zagospodarowaniu terenu. Realne, choć często ograniczone, są możliwości zmian strumienia zanieczyszczeń napływających z zewnątrz, lecz skutki tych zmian następują na ogół wolno. Te właśnie trzy grupy możliwych oddziaływań winny wytyczać kierunki polityki ochrony atmosfery i kształtować instrumenty jej realizacji. Instrumenty (środki) ochrony atmosfery można podzielić na:
- prawne,
- ekonomiczne,
- techniczne
- organizacyjne.

Mogą być także niekiedy wykorzystywane środki polityczne. Pierwsze dwa rodzaje środków kształtują politykę ochrony środowiska (państwa, regionu, jednostki administracyjnej), wraz z pozostałymi stanowią także narzędzia dla realizacji tej polityki. W praktyce trudno jednak oddzielić rozwiązania techniczne od organizacyjnych, zaś realizacja jednych i drugich z reguły wymaga zaangażowania środków finansowych. Rozwiązania legislacyjne mogą często być wdrażane wyłącznie wtedy, jeśli towarzyszą im odpowiednie instrumenty ekonomiczne.

Srodki prawne:
- zasady konstytucyjne; np. państwo i jego organy stwarzają warunki prawne dla skutecznej ochrony środowiska i są zobowiązane do ich egzekwowania,
- prawo międzynarodowe; konwencje, umowy dwu- i wielostronne,
- uregulowania ustawowe oraz wykonawcze akty prawne obejmujące zakazy i nakazy oraz sposoby ich egzekwowania, w tym zwłaszcza ustawy o ochronie środowiska, które określają: rodzaje zagrożeń, normy dopuszczalnego skażenia poszczególnych jego komponentów (w przypadku powietrza atmosferycznego np. wartości max dopuszczalnych imisji oraz odpowiadające im czasy ekspozycji), normy dopuszczalnych ilości zanieczyszczeń wprowadzanych do środowiska (np. strumienie lub wskaźniki dopuszczalnej emisji), sposoby postępowania w przypadkach wystąpienia zagrożeń, sposoby oceny określania uciążliwości, rodzaje i kompetencje organów pełniących nadzór nad stanem środowiska, zasady odpowiedzialności karnej i cywilnej,
- prawo lokalne określające dodatkowe (nie sprecyzowane w prawie krajowym) ograniczenia, zakazy i nakazy oraz środki ich egzekwowania, mogą to być np. lokalne opłaty i podatki, czy zakazy spalania wybranych rodzajów paliw w określonych miejscach czy sytuacjach i użytkowania pojazdów z silnikami spalinowymi.

Srodki ekonomiczne:
- polityka cen, ceł i podatkowa preferencja produkcji, importu oraz stosowania urządzeń i technologii niskoemisyjnych i o niskim zapotrzebowaniu energii. Mogą to być np. relatywnie niższe ceny benzyny bezołowiowej czy ulgi przy zakupie nowego samochodu z katalizatorem pod warunkiem oddania do kasacji starego, napędzające równocześnie koniunkturę w przemyśle samochodowym,
- systemy preferencji obejmujących niskoprocentowe kredyty, ulgi podatkowe i dotacje na działania zmierzające do ograniczenia emisji, oszczędności paliw i energii, poprawy warunków rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń oraz rekompensujące koszty eksploatacji urządzeń i innych rozwiązań wchodzących w skład systemów ochrony atmosfery,
- systemy opłat i kar za emisję oraz podatków pośrednich związanych z działalnością powodującą emisję, w tym zasady naliczania, gromadzenia, wykorzystania i dysponowania zgromadzonymi z nich środkami,
- zasady tworzenia fundacji proekologicznych i gospodarowania ich środkami.

Srodki techniczno-organizacyjne:
* ograniczenie emisji poprzez modyfikację technologii w sferach produkcji i konsumpcji w kierunku zmniejszenia strumieni szeroko rozumianych odpadów (stałych, ciekłych i gazowych oraz odpadowej energii) w tym oczywiście zmniejszenia strumieni gazów odlotowych oraz unosu zawartych w nich zanieczyszczeń. Straty energii wiążą się w prosty sposób z koniecznością wytwarzania jej w większych niż jest to niezbędne ilościach, co z kolei, jak to ma miejsce w Polsce, przy pokrywaniu większości potrzeb energetycznych -poprzez spalanie paliw powoduje nadmierny unos zanieczyszczeń w spalinach.

Można tego dokonać poprzez:
* substytucję surowców a zwłaszcza paliw,
* ograniczenie strat energii podczas jej produkcji, transportu nośników energii oraz wykorzystania,
* stosowanie scentralizowanych, skojarzonych systemów wytwarzania i dystrybucji czynników energetycznych,
* odzysk i wtórne wykorzystywanie energii odpadowej a poprzez to zmniejszenie ilości spalanych paliw i związanego z nim unosu, * wykorzystanie energii odnawialnej (wiatru, słońca, biomasy) i geotermalnej,
* oczyszczanie gazów odlotowych,
* poprawę warunków rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w dolnych warstwach atmosfery poprzez zwiększenie efektywnej wysokości emitorów, zastępowanie grup niskich emitorów (zwłaszcza o wylotach znajdujących się w strefie cienia aerodynamicznego) wyższymi, pojedynczymi emitorami, a także przez likwidacje przeszkód terenowych powodujących kumulację zanieczyszczeń w warstwie przyziemnej lub oddzielenie za pomocą takich przeszkód stref o dopuszczalnym, większym skażeniu od stref podlegających specjalnej ochronie, przy równoczesnym zapewnieniu dobrego przewietrzania obu stref,
- dyslokację źródeł emisji do stref o ułatwionych warunkach rozprzestrzeniania się, w tym wytyczenie i specjalne oznakowanie objazdów terenów zurbanizowanych (dla ruchu tranzytowego),
- zastępowanie środków transportu powodujących emisję środkami mniej uciążliwymi (samochody i autobusy - trolejbusami, tramwajami, szybką koleją miejską czy metrem, przewóz samochodów koleją elektryczną w strefach podlegających szczególnej ochronie lub przy dalekim tranzycie),
- organizację parkingów poza strefami podlegającymi specjalnej ochronie oraz zastępczego, sprawnego transportu do tych stref i wewnątrz nich,
- tworzenie organizacji, stowarzyszeń dla wspólnego odzysku i zagospodarowania energii odpadowej, wykorzystania zasobów energii odnawialnej, zaopatrzenia w nieuciążliwe nośniki energii, gromadzenia środków na realizację innych rozwiązań techniczno-organizacyjnych.


Kalendarz
Dzi¶ jest:

Poniedziałek
25 Listopada 2024 r.

Jest to:
330
dzień w roku.

Imieniny:
Leona, Leonarda, Lesławy
Jakub Nowak 2008